In het Rijksmuseum te Amsterdam staat een wisselbrief tentoongesteld. In het hoekje dat in het museum over Suriname gaat viel mijn oog op een wisselbrief. De wisselbrief heeft geen beschrijving maar een andere wisselbrief is als volgt beschreven: “In 1863 werd in Suriname en de Nederlandse Antillen de slavernij afgeschaft. De slaveneigenaars kregen daarop van staatswege een schadeloosstelling. De voormalige slavenhouder Charlouis kon deze brief inwisselen tegen driehonderd gulden. De brief is voor ontvangst ondertekend en gestempeld door de gouverneur van Suriname. Links staat het wapen van Suriname: een koopvaardijschip in een ovaal met aan beide zijden een indiaan met pijl en boog.” De andere wisselbrief was uitgekeerd aan Dorothea Elisabeth van Uytrecht (1766-1793). Ze kreeg f. 1600 als schadeloosstelling vanwege het feit dat ze zwarte mensen niet meer als slaaf mocht uitbuiten. Een verhaal dat niet vertelt wordt is dat de familie van Uytrecht de dochter is van Caspar van Uytrecht (1732-1805, zie stamboom). Caspar van Uytrecht was de eigenaar van de plantage Knip waar op 17 augustus de befaamde opstand van tot slaaf gemaakten onder leiding van Tula plaatsvond. De tot slaaf gemaakten kwamen waren geïnspireerd door de succesvolle revolutie in Haïti én in negatieve zin door de mensonterende omstandigheden: “Directe aanleiding voor de rebellie waren veranderde werkomstandigheden. De werktijden van de slaven werden langer. Voortaan moesten ze ook op zondag werken. Ondertussen werden ze mede als gevolg van de economische situatie gebrekkig gevoed.” (Van der Steen, 2011) Hoewel de opstand niet tot een succesvolle revolutie leidde zoals op Haiti het geval was waren de tot slaaf gemaakten in staat een aantal concessies af te dwingen binnen het dehumaniserende systeem van de slavernij. Tevens is de Tula opstand een symbool van trots geworden binnen de Curacaose gemeenschap. Dat is één van de redenen dat er in die gemeenschap minder aandacht is voor 1 juli Keti Koti en meer voor 17 augustus, de herdenking van de historische Tula-opstand. Geen Keti Koti maar “Dia di lucha pa libertat” Bekijk de video van de launch van crowdfunding campagne voor the Black Archives. Mitchell en Levi, vrijwilliger bij the Black Archives, vertelt (vanaf minuut 19:30) over de Tula revolutie en hoe men in Curaçao hierbij stilstaa. De koloniale overheid sloeg hard terug om het signaal af te geven dat opstanden niet werden geduld: “Tula werd op een kruis gebonden, zijn botten werden gebroken en ‘in ’t gezigt geblaakert’, waarna zijn hoofd eraf werd geslagen. Carpatta wachtte hetzelfde lot, maar moest eerst toekijken hoe met Tula werd afgerekend.” Het tentoonstellen van de wisselbrief van Dorothea van Uytrecht zonder deze historische context laat zien hoe het slavernijverleden, zelfs als het wel enigszins tentoongesteld of vertelt wordt, vanuit een perspectief wordt waarin de wreedheid van het systeem wordt verdoezeld. Hierdoor lijkt zo een wisselbrief slechts een onschuldig document uit een ver verleden waar we reeds afscheid van genomen zouden hebben terwijl er een heftig verhaal van geweld, onderdrukking en uitbuiting achter schuilt. Wisselbrief (1864) uitgekeerd aan Willem van Uytregt. Bron: the Black Archives
De familie van Uytregt en de Tula opstand In the Black Archives hebben we een wisselbrief van Willem van Uytregt (1689-1735), de oudere broed van Dorothea. Dit laat zien dat de hele familie profiteerde van de handel en uitbuiting van Afrikaanse tot slaaf gemaakten. Wat er met de familie van Uytregt en het vermogen dat zij hebben opgebouwd is gebeurd moeten wij nog onderzoeken. Profiteren hun nazaten nog van de erfenis van hun voorouders die in mensen handelden? Wat deze maand in elk geval duidelijk werd is dat de erfenis van de slavernij in de vorm van racisme nog volop aanwezig is, en dat is alles behalve onschuldig. Alleen door eerlijk deze verhalen te vertellen en ten toon te stellen kan het bewustzijn en wederzijds begrip tussen mensen van verschillende achtergronden worden vergroot. Steun daarom de crowdfunding campagne van the Black Archives zodat wij meer verborgen verhalen van de zwarte geschiedenis zichtbaar kunnen maken. In de Black Archives kan je meer over deze geschiedenis leren, onder meer door het boekje Tula: de slavenopstand van 1795 op Curacao van Artwell Cain te lezen.
1 Opmerking
De Burgemeester van Brussel is afgelopen maand op staande voet ontslagen omdat hij erop werd betrapt geld te verduisteren uit budget bedoeld voor de daklozen van de stad. Een witte rijke man van hoge stand die steelde van de allerarmsten om te geven aan zichzelf. Hoe langer ik erover nadenk, hoe meer ik geloof dat Robin Hood, als hij al bestaan heeft, waarschijnlijk een zwarte queer moslim vrouw was. Naar mijn vermoeden, God trouwens ook. Toen de corruptie in Brussel als gevolg van de eeuwige belgische administratieve rompslomp aan het licht kwam, schreef een Brusselse journalist een artikel over dit zoveelste Belgische corruptie schandaal, getiteld: “Want to understand Belgium’s complicated politics and scandals? Let’s look at Africa”. Onze verhalen vastleggen, ons verblijf op deze continentale gronden vastleggen, is urgenter dan ooit. Als Afro-Europeaan voel ik dat steeds meer. Te vreemd voor hier, te vreemd voor thuis. Mijn ouders werden geboren in het dorpje Cyangugu, te midden van arme boerengezinnen en vochten hun weg naar de top. Ik ben een zwarte vluchteling, ik ben een zwarte vrouw. Ook dat is Afro-Nederlander zijn. Ik ben Afro-Europeaan omdat ik sinds mijn kindertijd opgroeide tussen Frankrijk, Belgie en het zuiden van Nederland. Ik leer te leven buiten de context van mijn marginalisatie en onderdrukking. Daarvoor is het vertellen van onze eigen verhalen steeds urgenter geworden. En een dak zoals The Black Archives waaronder onze verhalen geborgenheid vinden des te meer. Weet je wat het is. Mijn tranen zijn op. Mijn maag is gevuld maar mijn tranen zijn op. Mijn maag is gevuld en dat betekent dat ik niet mag klagen, maar mijn tranen zijn op. Een gevulde maag, een lege ziel. Ik zeg, een gevulde maag, een lege ziel. Ik zat afgelopen week in de metro, en er kwam een zwarte vrouw op mij aflopen. Ik zeg lopen om de grond onder haar voeten eer aan te doen, want ze strompelde. Ze strompelde, maar ik beeldde mij in dat ze schreed. Ik wilde mijn spiegelbeeld niet zien strompelen. Ik wilde mijn moeder niet zien strompelen. Buiten adem aangekomen bij mij, de anderen hadden geweigerd oogcontact met haar te maken. Ik zeg, de anderen in de metro, hadden geweigerd oogcontact met haar te maken. Dus aangekomen bij mij keek ze me aan en ik zag haar. De anderen niet maar ik zag haar. Haar in een korte afro, rond gezicht. Ik beeldde mij in dat ze West-Afrikaans had moeten zijn. Korte afro in het haar, gezicht in de rondte, ik beeldde mij in dat ze in West-Afrika had moeten zijn. Ze hield haar hand op maar de mijne was allang beginnen met zoeken. Ik wist dat ik een briefje van 10 euro gevouwen had, in het ritsvakje van mijn doorzichtige tas. en doorzichtige tas in Brussel. Wie bedenkt dat zelfs? Ik dus. Een doorzichtige tas in Brussel, met een macbook pro erin en wat studieboeken. Doorzichtig terwijl mijn oom vorige week aan Zuid-station overvallen werd. Door 3 jongere versies van hemzelf. Het zat hem nog steeds dwars. Dat wij elkaar, nu zijn beginnen aanvallen. Een doorzichtige tas in Brussel, maar ach, hij was tenminste felroze. Dus graaiend in dat ritsvakje van mijn doorzichtige tas, greep ik naar de 20 cent in plaats van naar de briefjes. Wetend dat ik meer te geven had. Ja technisch gezien ben ik een student, maar heel praktisch gezien had ik meer te geven. Ik zeg, technisch gezien moet ook ik op mijn centen letten. Maar wat is een briefje van 10 euro nog waard in vergelijking met een nacht slapen op de koude Brusselse straat. Ze nam de 20 cent aan en strompelde verder. Ik beeldde mij weeral in dat ze schreed. Ik bleef achter, peinzend over mijn eigen gierigheid. En besefte dat ik uiteindelijk toch een goede Hollander geworden was. Ik lachte als een Brabantse boerin met kiespijn om mijzelf. Maar wat ik werkelijk wilde doen is janken. Even later klonk het piepen van de deuren van de metro’s weer, hetgeen mij erop wees dat we inmiddels 3 haltes verder waren gereden. Ik was bijna aangekomen op mijn eindstation. Op de 3e piep stond ze weer voor mij. Mijn moeder. Mijn tante. Mijn spiegelbeeld. De anderen zagen een zwarte zwerver vrouw. Maar ach de anderen, Sartre zei het al, ze zijn de hel.
Ik wist niet hoe snel ik het briefje van 5 pakken moest. Uit het ritsvakje van mijn doorzichtige tas. Gevouwen in het andere briefje van 10. Ik nam het eruit en gaf het haar. Ze bedankte me, vroeg God om mij te zegenen. Maar terwijl ze aanstalten maakte om weg te lopen, wees ze mij er nog even op dat het verblijf van die nacht haar 10 euro kosten zou. Ik wist niet of dat waar was en het maakte mij ook niet uit. Ik gaf haar de 10 en ze vroeg me of ze de 5 ook houden mocht. De passagiers naast ons lachten. Een witte vrouw knikte mij feliciterend toe. De hel, dat zijn de anderen. Dus keek ik verder strak voor me uit, tot aan mijn laatste halte. Want weet je wat het is. Mijn tranen zijn op. Mijn maag is gevuld maar mijn tranen zijn op. Over de armoede in deze stad, over de mismanagement van dit verdriet. Over deze sunken place die ik mijn thuis ben gaan noemen, over de mismanagement van dit verdriet. Mijn maag is gevuld en dat betekent dat ik niet mag klagen, maar mijn tranen zijn op. Een gevulde maag, een lege ziel. Ik zeg, een gevulde maag, een lege ziel. Een gevulde maag een lege ziel. Maar omdat dat het laatste liquide geld was in mijn tas die week. Een lege maag, een gevulde ziel. Ik dacht aan mijn andere, andere moeder op de metro. Aan haar lege maag, aan haar gevulde ziel. Ga voort en schrijd mijn Koningin! schrijd tot je voeten bloeden! Fuck feodalisme en fuck de koningin Maar als ik er eentje kiezen moest, dan ben jij het die van ze wint Dus ga voort en schrijd mijn Koningin, Schrijd, tot je voeten bloeden! Die avond sliep ik goed, voor het eerst sinds tijden. Ik zeg, die avond sliep ik en droomde goed, voor het eerst sinds tijden. De reden dat ik denk dat wij Brusselaren, Amsterdammers, Rotterdammers, wij grootstedelijken, verdoofd zijn geworden voor de armoede om ons heen, voor de bedelaars, de Roma’s en de daklozen om ons heen, is omdat we bang zijn onszelf in hen terug te zien. Om hen voor de mensen die ze zijn aan te zien. Het is omdat we bang zijn voor de spiegel. Wanneer keek jij daar voor het laatst in?
Dit gedicht verscheen voor het eerst op Dorudi.nl. |
Black Archives
Blogs door the Black Archives Archieven
December 2017
Categorieën
Alles
|
Openingstijden/Opening TimesWoensdag/Wednesday 11.00 - 17.00 uur
Donderdag/Thursday 11.00 - 17.00 uur Vrijdag/Friday 11.00 - 17.00 uur Zaterdag/Saturday 11.00 - 17.00 uur Onze nieuwe locatie in Amsterdam Zuidoost is geopend. Neem contact op via de pagina contact voor rondleidingen buiten het programma. We moved to South East Amsterdam. Contact us via the page contact for tours outside our program. |
(Rolstoel)toegankelijkheid/Accessibility
Momenteel beschikt The Black Archives niet over een speciale ingang en lift voor personen met een fysieke beperking en voor rolstoelgebruikers.
At this moment, The Black Archives does not have a special entrance or lift for person of disability. |