De Zwarte Lijst

Op 21 maart 2018 vinden de gemeenteraadsverkiezingen weer plaats. Na de Tweede Kamerverkiezingen werd er geen enkele Afro-Nederlander verkozen als parlementslid. Hiermee is de Afro-Caribische en Afrikaanse diaspora relatief onzichtbaar in de landelijke politiek. Tevens is het opkomstpercentage gemiddeld het laagst onder kiezers met een Surinaamse en ‘Antilliaanse’ achtergrond. Een aantal actieve Afro-Nederlandse burgers uit Amsterdam hebben het initiatief genomen om ‘de Zwarte Lijst’ op te stellen. Op basis van deze lijst beogen zij de politieke representatie én participatie van Afro-Nederlandse kiezers te bevorderen.

Op zaterdag 18 maart hebben enkele kandidaat raadsleden tijdens het politiek café The Black Vote ‘de Zwarte Lijst’ ondertekend op voorwaarde dat ze enkele aanpassingen konden doen. Met het ondertekenen van deze lijst zeggen politici toe dat zij zich vanuit de Amsterdamse gemeenteraad in woord en daad in zullen zetten voor onderstaande speerpunten vanuit de Afridiasporische en Afrikaanse gemeenschappen in de stad:

Arbeidsmarkt
1. Het aanpakken van bedrijven met racistische sollicitatieprocedures. De gemeente dient het goede voorbeeld te geven door op alle lagen van de organisatie een reflectie van de stad te zijn op het gebied van culturele diversiteit.


2. Quota voor het aannemen van bestuurs- en commissieleden + personeel en stagiaires met diverse culturele achtergronden, in het bijzonder met een Afro-Caribische en/of Afrikaanse achtergrond. Wij maken ons er hard voor dat personeelsbestanden van de gemeente, de in Amsterdam gevestigde bedrijven en organisaties een afspiegeling zijn van onze stad.

Huisvesting:
3. Het gebruiken van een aanzienlijk deel van de leegstaande kantoor- en andere bedrijfspanden als sociale huurwoningen. Hierbij dient een voorrang te gelden voor mensen die binnen hun eigen stadsdeel verhuizen.

4. Het inzetten van een aanzienlijk deel van de leegstaande (gemeentelijke) panden voor de opvang van geïllegaliseerde vluchtelingen. Er verblijven in Amsterdam vele geïllegaliseerde vluchtelingen uit sub-Sahara Afrika die geen onderdeel zijn van de Wij Zijn Hier-groep en die niet terecht kunnen in de door Wij Zijn Hier gekraakte panden maar die net zo hard opvang en zorg nodig hebben. Met dit punt vragen wij extra aandacht voor geïllegaliseerde vluchtelingen uit Sierra Leone, Ivoorkust, Soedan, Rwanda, Eritrea, Somalië, Ethiopië en andere landen uit sub-Sahara Afrika waarvan de politieke onrust het zesuurjournaal nauwelijks nog haalt.

5. Het inzetten van een aanzienlijk deel van de leegstaande panden voor het stimuleren van ondernemerschap van bedrijven die geen onderdeel zijn van een franchise.


In aansluiting op de huidige gesprekken over dekolonisatie, eisen we dat:
6. De curricula op alle onderwijsniveaus gedekoloniseerd worden en dat dit wordt gedaan in samenwerking met Zwarte en niet-Zwarte professionals van Kleur die hier een volwaardig salaris voor krijgen.

7. Schoolbibliotheken het aantal boeken van Afridiasporische en Africontinentale schrijvers in hun collecties met minimaal 500 uitbreiden.  De initiatiefnemers van deze Zwarte Lijst zullen middels enquêtes deze boekenlijsten samenstellen.

8. Straten en pleinen die de namen van koloniale terroristen, rovers en beulen als Paul Kruger, Jan van Riebeek en Jan Pieterszoon Coen dragen, hernoemd worden. Bij het hernoemen geven we voorrang aan Zwarte verzetsstrijders, schrijvers, kunstenaars, etc. van het Afrikaanse continent.


Met betrekking tot de aanpak van racisme + radicaal en radicaliserend rechts eisen we:
9. Beveiliging bij moskeeën en andere gebouwen waar Zwarte mensen en niet-Zwarte Personen van Kleur bedreiging ontvangen.

10. De toevoeging van de categorie “anti-Islam” aan de lijst met discriminatiegronden van het Stedelijke Meldpunten Discriminatie MDRA. Anti-Zwart racisme staat al in de lijst met discriminatiegronden.

Onze voorlopig laatste eis heeft betrekking op het openbaar vervoer in Amsterdam Zuidoost:
11. Het openbaar vervoer in dit stadsdeel mag niet verder worden beperkt. Ondertekenaars van deze lijst maken zich er hard voor dat er geen nieuwe pogingen volgen om de metrolijnen in te korten en bushaltes te schrappen. ​

UPDATE
Felicitaties aan GroenLinks, in het bijzonder Simion Blom en Miguel Heilbron, de grootste in Amsterdam 👌🏾
Ook feliciteren we nieuwkomers Sylvana Simons (BIJ1) en Don Ceder(ChristenUnie) met hun zetel in de Amsterdamse Gemeenteraad. Wij weten hoe hard jullie hebben gewerkt! Ook felicitaties aan Nenita la Rose die ondanks een flink verlies van de PVDA is verkozen.
Raymond Pinas heeft het als de #4 van DENK net niet gered maar we feliciteren deze nieuwkomer ook met de winst! Carla Kabamba van Ubuntu is helaas ook niet verkozen, wij hopen dat ze hun inzet voor de samenleving en zwarte gemeenschap in de spirit van Ubuntu zullen voortzetten.
Meer informatie volgt!

Door: Mitchell Esajas, mede-oprichter The Black Archives

Zondag 14 januari zal het Martin Luther King Day event van Humanity In Action plaatsvinden, de titel is dit jaar "Where do we go from here" op basis van een van de befaamde speeches en het gelijknamige boek van Martin Luther King Jr. uit 1967. Ik ben uitgenodigd om wat gedachten te delen over de anti-racisme beweging in Nederland, een grote eer.  Afgelopen weekend heb ik tussen de rondleidingen in The Black Archives door even wat archiefstukken van Hermina Huiswoud bekeken. Hermina verzamelde tot ze in 1998 overleed magazines, krantenknipsels en boeken onder meer over de Civil Rights Movement. Één van mijn favoriete vondsten in het archief is een Ebony magazine uit 1962 met Martin Luther King Jr. op de cover. In het magazine lag ook een krantenartikel over Martin Luther King Jr. verborgen uit het Algemeen Handelsblad uit 1964, dr. King gaf die week een lezing in de RAI in Amsterdam tijdens een congres voor Europese baptisten.

De strijd van King is nog steeds nodig
In de zomer van 2015 had ik het privilege om naar Atlanta te gaan voor het John Lewis Fellowship voor een zomer programma over de Civil Rights Movement. Daar kocht ik het boek "Where do we go from here?" van Martin Luther King Jr.  in het Martin Luther King Memorial Center, vlak naast de plek waar hij was geboren. Pas nu heb ik echter de tijd om het boek te lezen. Het is fascinerend om te lezen dat veel van de discussies die in de jaren '50 in de VS speelden ook vandaag spelen, zowel in de VS als in Nederland, weliswaar op een andere manier.  Tijdens het fellowship zouden we leren over de burgerrechtenbeweging van de jaren '50 en '60. De heftige gebeurtenissen toonden echter dat racistisch geweld in de 21e eeuw nog even actueel was als zestig jaar geleden. Die zomer vonden er massale #BlackLivesMatter protesten plaats na de moorden op twee onschuldige zwarte mannen Alton Sterling en Philando Castille.  De strijd die Martin Luther King Jr. en de burgerrechtenbeweging voerden werd voortgezet door een nieuwe generatie activisten, er speelden echter pittige discussies over de strategie en tactiek die voor vooruitgang kon zorgen, lees hier het essay dat ik voor Humanity In Action schreef. 

De verzameling van Hermina Huiswoud
Hermina volgde de politieke ontwikkelingen in de wereld op de voet. Omdat Otto en Hermina zelf lang in de VS hadden gewoond en hun leven hadden geweid aan de strijd voor emancipatie van zwarte mensen volgden ze de burgerrechtenbeweging met extra interesse. In de collectie van de Huiswouds vonden we een map met krantenknipsels over de Civil Rights Movement . In de stapel vond ik een mooi artikel over een actie die scholieren uit Amsterdam hadden georganiseerd om solidariteit te tonen met kinderen in Little Rock. In Little Rock, Arkansas, mochten zwarte kinderen in 1957 voor het eerst naar een "geïntegreerde school" nadat de NAACP, één van de prominente burgerrechtenorganisatie, de Brown vs. Board of Education rechtszaak won. Door de gewonnen rechtszaak werd rassensegregatie op scholen verboden.  Vele witte mensen in het zuiden van de VS, waaronder de gouverneur van de staat Arkansas wilden houden de de verandering echter tegenhouden.  In het boek "Where do we go from here" wijt King een heel hoofdstuk aan de witte weerstand tegen de vooruitgang die de burgerrechtenbeweging aan het boeken was: "The persistence in depth and the dawning awareness that Negro demands will necessitate structural changes in society have generated a new phase of white resistance in North and South,  schreef hij.
​
Witte extremisten riepen op om de zwarte kinderen die naar de eerste geïntegreerde school gingen aan te vallen, de gouverneur roep zelfs de Nationale Garde op om de kinderen ervan te verhinderen om naar school te gaan. De toenmalige president Eisenhower stuurde als reactie daarop troepen naar de school om de kinderen onder bescherming naar school te laten gaan. De beelden van dit extreem racistische geweld gingen de hele wereld over en bereikten kennelijk ook kinderen in Amsterdam. Volgens een artikel uit het Parool van 2 oktober 1957 zamelden zo een duizend scholieren uit Amsterdam, o.a. van mijn oude school het Spinoza Lyceum, handtekeningen in om hun solidariteit te tonen met de kinderen in de VS.  Ze overhandigden deze handtekening en een petitie aan de Amerikaanse ambassadeur, een mooi voorbeeld van solidariteit. King maakte zich echter niet alleen zorgen om de weerstand van witte extremisten, maar juist om de weerstand onder witte liberalen: "They are uneasy with injustice but unwilling yet to pay a significant price to eradicate it." (...) "Over the last few years I have felt that their most troublesome adversary was not the obvious bigot of the Ku Klux Klan or the John Birch Society, but the white liberal who is more devoted to "order" than to justice, who prefers tranquility to equality" (King, 1967: 93)

Kritiek van de Black Power beweging
Martin Luther King Jr. schreef het boek in 1967, een periode na de overwinningen van de Civil Rights Act (1964) en Voting Rights Act (1965). Na een decennium geweldloze strijd hadden zwarte mensen op papier eindelijk gelijke rechten en kansen. In de praktijk zette de segregatie, onderdrukking en ongelijkheid zich echter voort en op bepaalde vlakken was het zelfs verergerd. Mede vanwege het gebrek aan verandering ondanks de politieke overwinningen van de burgerrechtenbeweging, en het aanhoudende geweld raakte vele zwarte activisten teleurgesteld. Velen begonnen de strategie van geweldloos verzet in twijfel te trekken. In het tweede hoofdstuk van het boek beschrijft King de intense discussies die hij met o.a. Stokely Carmichael voerde. Carmichael en zijn medestanders zagen het nut van geweldloos verzet niet meer in en pleitten voor een visie gebaseerd op de slogan 'Black Power'.  Zo zei Carmichael het volgende:

“Dr. King's policy was that nonviolence would achieve the gains for black people in the United States. His major assumption was that if you are nonviolent, if you suffer, your opponent will see your suffering and will be moved to change his heart. That's very good. He only made one fallacious assumption: In order for nonviolence to work, your opponent must have a conscience. The United States has none.”

In plaats van de focus op veranderen van het gedrag van de witte meerderheid moesten zwarte mensen zich volgens Black Power sympathisanten richten op het verkrijgen van politieke en economische macht. Bovendien zouden zwarte mensen bereid moeten zijn om zichzelf te verdedigen, zo nodig met geweld. Hoewel King zich kon vinden in de roep om politieke en economische macht te vergaren noemde hij Black Power een "nihilistische en onrealistische" visie. Zwarte mensen vormden een minderheid binnen de Verenigde Staten dus hij vond het onrealistisch om te denken dat zwarte mensen zich volledig konden separeren van witte mensen. De VS was een multi-etnische staat was waarin de verschillende groepen onlosmakelijk met elkaar verbonden waren én van elkaar afhankelijk waren. Bovendien vond King dat zwarte mensen een gewelddadige strijd tegen witte extremisten nooit zouden kunnen winnen omdat zei de politie, het leger en de staat achter zich hadden staan. Een gewelddadige strijd zou een vicieuze cirkel van haat en geweld opwekken, aldus King. Naast deze praktische argumenten was King geweldloos verzet op basis van zijn visie op liefde een fundamenteel aspect van zijn filosofie en levenswijze: "Returning violence for vilence merely multiplies violence, adding deeper darkess to a night already devoid of stars. Darkness cannot drive out darkness: only light can do that. Hate cannot drive out hare: only love can do that" (King, 1967: 64).

The Radical King
In  "The Radical King" beschrijft dr. Cornel West hoe in mainstream media en educatie een bepaald beeld van dr. King is geconstrueerd dat hem reduceert tot een gemodereerde leider wiens visie was beperkt tot raciale integratie op basis van de befaamde "I have a dream speech". In werkelijkheid had dr. King een veel radicalere visie die hij constant verder ontwikkelde. Dr. King had serieuze kritiek op de manier waarop het kapitalistische systeem armoede onder zowel zwarte als witte mensen reproduceerde.  Daarnaast had hij stevige kritiek op het militarisme van de VS dat in de jaren '60 een gewelddadige oorlog voerde in Vietnam. De drie grootste problemen van de VS noemende hij ook wel de "triple evils" van racisme, militarisme en armoede. King kon zich daarom wel vinden in de noodzaak om politieke invloed te winnen en economische macht op te bouwen.  Zo beschreef hij in de gelijknamige speech "Where do we go from here" het interessante voorbeeld van "Operation Breadbasket". Dat was een programma van de burgerrechtenbeweging waarin ze afspraken om alle bedrijven die zwarte mensen discrimineerden en waar zwarte mensen in ondervertegenwoordigd waren te boycotten.  "If you respect my dollar you must respect my person" zei King. Ze zetten bedrijven onder druk om te investeren in zwarte bedrijven en wijken zodat de economie in de zwarte achterwijken  gestimuleerd konden worden. Met het programma wisten ze 2000 banen te scheppen en €15 miljoen aan inkomen binnen de zwarte gemeenschap in Chicago te genereren.

Een veranderd discours

Een ding kunnen we denk ik wel vaststellen: tien jaar geleden keek men je aan alsof je gek was als je durfde te zeggen dat er ook in Nederland sprake is van racisme. Ik durf te beweren dat de protesten (o.a. tijdens de nationale intochten) tegen zwarte piet essentieel zijn geweest om het publieke debat te doen kantelen en de keerzijde van de witte onschuld te openbaren. Na de gebeurtenissen rondom het zwarte piet debat: de emotionele racistische reacties van witte Nederlanders, de vele bedreigingen aan het adres van bekende en minder bekende Nederlanders en afgelopen jaar de levensgevaarlijke wegblokkade kan niemand dat racisme ook nog diep geworteld is in de Nederlandse samenleving. Door het intellectuele werk van zwarte vrouwen zoals Gloria Wekker, Philomena Essed en Anousha Nzume ontwikkelt zich naast het groeiende bewustzijn ook een taal om institutioneel racisme en ongelijkheid in de Nederlandse context te duiden. Termen en concepten zoals witte onschuld, wit privilege, institutioneel racisme en intersectionaliteit worden op regelmatige basis in mainstream media besproken. Zo was Sylvana Simons onlangs te gast bij Buitenhof en nam ze de ruimte om deze kwesties uitgebreid te bespreken. De kans is klein dat dit tien jaar geleden zou hebben plaatsgevonden. 

Een van de lessen die ik in Atlanta leerde was dat  de focus vaak op dr. King ligt als de Civil Rights Movement wordt besproken. Achter en naast dr. King stonden echter duizenden mannen én vrouwen die de ruggengraat vormden van de beweging. Met name de rol van zwarte vrouwen zoals Coretta Scott King, Ella Baker en Fannie Lou Hamer in deze bewegingen wordt echter vaak vergeten of gewist uit de geschiedenis. Onlangs ontvingen wij een donatie, een stapel Ebony magazines uit de jaren '80. Op één van de magazines staat een mooie coverstory over Coretta Scott King "The Untold Story of Martin Luther King Jr. and Coretta Scott King".  In 2015 gaf Sylvana Simons een lezing tijdens de Martin Luther King Day, het stond dat jaar in het teken van rol van vrouwen in de anti-racisme beweging. Drie jaar later kunnen we vaststellen dat zwarte vrouwen zoals Wekker, Simons en Nzume zich duidelijk laten horen en zien.  Zij zijn de personen die het verhaal, de theorie en de taal van anti-racisme op een krachtige, elegante inhoudelijke en waardige manier weten te vertalen naar een breder publiek. Het wordt ze niet altijd in dank afgenomen maar de kans is klein dat ze uit de geschiedenis zullen worden geschreven. Achter deze zwarte vrouwen die prominent in de media voorkomen staan echter honderden andere zwarte vrouwen en vrouwen van kleur, en ook wat mannen, die zich dagelijks inzetten voor de hardnekkige strijd tegen racisme, een erfenis van honderden jaren kolonialisme en slavernij. Sommigen zoals Jessy, Chantelle, Devika en Kitty door hun tijd en energie op te offeren tijdens vreedzame protesten van Dokkum tot Rotterdam en anderen door constant in discussie te gaan met familie, met schoolbesturen, met collega's op de werkvloer en anderen die zich nog onder de mantel van witte onschuld verschuilen.

Where do we go from here?
De grote vraag die dr. King in 1967 stelde was “Where do we go from here?”. Ook voor de de anti-racisme beweging  is dit een belangrijke vraag: Hoe gaan we verder en wat wordt de volgende stap? Heeft het nog nut om te blijven protesteren tijdens de (nationale) intochten of wordt het tijd voor andere acties? Moeten we ons minder richten op protest tegen en meer energie steken in het bouwen van eigen instituten ten behoeve van politieke en economische invloed? Wat is de rol van witte bondgenoten, hoe dealen we met anti-zwart racisme binnen andere gemeenschappen van kleur en creëer je solidariteit tussen verschillende gemeenschappen? Hoe zorgen we voor een beweging waarin andere vormen van onderdrukking zoals homofobie, transfobie, seksisme etc. ook de benodigde aandacht krijgen zonder dat een door witheid gedomineerde verwaterde versie van intersectionaliteit de boventoon gaat voeren? Hoe verbinden we de strijd tegen zwarte piet met andere vormen van institutioneel racisme én andere vormen van ongelijkheid en onderdrukking zoals het vluchtelingenvraagstuk en economische ongelijkheid op basis van het neoliberale kapitalisme?

Dit zijn een paar complexe vragen waar over nagedacht dient te worden en waar ik het antwoord (nog) niet op heb. Op 14 januari gaan we in gesprek over de (toekomst van) de anti-racisme beweging in Nederland en deze vragen. Eerst tijdens de Martin Luther King dag, vervolgens tijdens de lezing met Gloria Wekker bij The Black Archives. 

Rondleidingen met thema Martin Luther King Jr. en de Civil Rights Movement
In het kader van de Martin Luther King Day zullen we op zaterdag  13 en zondag  14 januari om half 1 speciale rondleidingen geven waarin we exclusieve archiefstukken over de Civil Rights Movement zullen tonen. ​ Daarnaast kan je 2 x 2 kaarten winnen voor de uitverkochte lezing van Gloria Wekker op 14 januari. Stuur een kort essay of opiniestuk (max. 2000 woorden) over jouw visie op de toekomst van de anti-racisme beweging in Nederland en gebruik hiervoor het werk van Gloria Wekker en/of Martin Luther King Jr. Stuur dit uiterlijk vrijdag 12 januari om 17:00 op naar [email protected]. Op zaterdag 13 januari maken we de winnaars bekend.

Aanbevolen boeken:
- Martin Luther King Jr. - Where do we go from here
- Martin Luther King Jr. The Radical King, edited by Cornel West
- Kwame Ture (Stokely Carmichael) and Charles V. Hamilton Black Power