Door Amber Netten “Kom leven in dit domein, Waar de dagen zacht en mooi zijn In mijn dorp.” uit ‘Congolina’, Nele Marian “Het bos, de maan en de sterren zijn voor ons Voor ons, luistert voor ons, voor ons!” uit ‘De Marrons’, Anton de Kom ‘Nalatenschap’ is een krachtig woord. Het staat in relatie tot verantwoordelijkheid, de geschiedenis en zij die na ons komen. Wat laten we achter wanneer we het leven verlaten? Wat geven we mee en hoe willen we herinnerd worden? En daarbij: hoe houdt de toekomst de herinnering aan ons in leven? Een antwoord daarop was en gaf het programma ‘De Pen als Wapen’, afgelopen donderdagavond, waarin Phaedra Haringsma in gesprek ging met Akwasi Ansah en Nadia Ngyasi over twee verzwegen, maar nu naar de voorgrond getrokken schrijvers: Anton de Kom en Nele Marian. Akwasi – hiphopper en artiest, bekend van Zwart Licht en Omroep ZWART – opende de avond met een voordracht uit zijn ‘werk in uitvoering’: een brievenbundel aan De Kom. Anton de Kom, bekend als schrijver van zijn klassieker Wij Slaven van Suriname en als verzetsheld, werd op 22 februari 1898 geboren. Meer dan een eeuw later zoekt Akwasi de connectie met hem op door middel van brieven, waarin hij zijn respect voor De Kom betoont, maar ook het dialoog met hem aangaat. In het fragment noemde Akwasi De Kom een ‘zielsverwant’. Nadia Nsayi herkende hierin een verlangen van haarzelf, maar ook een belang voor toekomstige generaties en hun engagement. Een zielsverwant, herkenning vinden in een figuur uit het verleden is volgens haar belangrijk. “Je kan geen strijd voeren zonder inspiratie. Zonder inspiratie is een strijd, een engagement haast zielloos.” Maar, zoals de geschiedenis duidelijk maakt, zijn een hoop van die figuren het zwijgen opgelegd. Nsayi legde daarom ook de nadruk op de verantwoordelijkheid van de gemeenschap: de politiek heeft er immers geen baat bij om dit soort individuen een (groter) podium te geven. “Die mensen staan voor iets. Anti- kolonialistische strijd.” En waar zouden zij nu voor staan? Nsayi - museummedewerker, schrijfster en politicologe – schreef in 2023 de korte biografie en analyse van ‘het verhaal en de levenskeuzes’ van dichteres Nele Marian. Onder dit pseudoniem bracht Mathilde Huysmans in 1935 de dichtbundel Poèmes et Chansons uit. Als dochter van een Belgische vader en Congolese moeder groeide zij op in België, waar zij uiteindelijk, toen vrouwen nog geen stemrecht hadden en temidden van de koloniale propaganda, een kritisch, anti-koloniaal geluid liet horen. Maar of Nsayi haar tot het heldendom wil verheffen, haar wil zien als zielsverwant? Tijdens de Tweede Wereldoorlog schreef Marian voor twee collaborerende kranten. Daarnaast vond ze gezelschap en liefde bij de eigenaar van dit tijdschrift, die na de Tweede Wereldoorlog werd veroordeeld voor zijn collaboratie. “Ze verdient wat mij betreft geen straatnaam of standbeeld”, las Nsayi voor. “Wél een plaats in onderzoek, literatuur, onderwijs, musea, theater. Een literair werk als Poèmes et Chansons hoort zonder meer thuis in een literaire canon in Congo én België.” Zo staan, tegen het einde van de avond, twee revolutionaire figuren naast en tegenover elkaar. De Kom en Marian brachten gedurende hun leven, maar ook in de tijd die na hen volgde, twee historische kwesties samen: de koloniale erfenis en die van de Tweede Wereldoorlog. Onderwerpen die gehuld zijn in schuldgevoel en verantwoordelijkheid – en de vraag wie dit dan draagt. In de huidige tijd blijft deze vraag dringend en actueel: kijkend naar de huidige situatie in Congo zien we onder andere hoe het door België gecreëerde verdeel-en- heers wordt doorgevoerd door de bevolking door Congo en Rwanda. Vandaag de dag zijn er door het Westen nog geen sancties doorgevoerd. “Ik begrijp schuld”, zei Nyasi, “maar dat betekent niet dat je de ogen sluit en stil zwijgt.” Deze hommage – of ‘collagevertelling’, zoals Akwasi de avond terecht verwoordde – toonde hoe de levens van twee verschillende personen op elkaar kunnen aansluiten, maar ook uit elkaar kunnen lopen. “Duurzame zaken opbouwen in een sfeer van verbinding”, hoopt Nyasi over tien à twintig jaar na te laten. Door de verbinding tussen De Kom en Marian te leggen werd een begin gemaakt. In de stilte werd geluisterd, en ontbrekende geschiedenis werd gezien. “Come live in this domain, Where the days are gentle and beautiful In my village.” from ‘Congolina,’ Nele Marian “The forest, the moon, and the stars are for us For us, listen for us, for us!” from ‘The Maroons,’ Anton de Kom ‘Legacy’ is a powerful word. It relates to responsibility, history, and those who come after us. What do we leave behind when we depart from life? What do we pass on, and how do we want to be remembered? And more importantly: how does the future keep our memory alive?
An answer to this question came through the program “The Pen as a Weapon,” held this past Thursday evening. In this event, Phaedra Haringsma interviewed Akwasi Ansah and Nadia Nsayi about two previously overlooked but now highlighted authors: Anton de Kom and Nele Marian. Akwasi—hip-hop artist and performer, known from Zwart Licht and Omroep ZWART—opened the evening with a reading from his ‘work in progress’: a collection of letters addressed to De Kom. Anton de Kom, celebrated author of the classic We Slaves of Suriname and resistance fighter, was born on February 22, 1898. Over a century later, Akwasi seeks a connection with him through these letters, expressing respect for De Kom while also engaging him in dialogue. In the excerpt, Akwasi referred to De Kom as a “kindred spirit.” Nadia Nsayi recognized this sentiment as a longing she shares, but also as an important message for future generations and their activism. Finding a kindred spirit, seeing oneself in a figure from the past, is vital, she argued. “You can’t fight without inspiration. Without inspiration, a struggle or commitment becomes almost soulless.” Yet, as history shows, many of these figures have been silenced. Nsayi emphasized the responsibility of the community to elevate these voices, as politics often has little interest in giving such figures a larger platform. “These people stood for something. Anti-colonial resistance.” And she asked: what would they stand for today? Nsayi—museum worker, writer, and political scientist—wrote a brief biography and analysis in 2023 about “the story and life choices” of poet Nele Marian. Under this pseudonym, Mathilde Huysmans published the poetry collection Poèmes et Chansons in 1935. The daughter of a Belgian father and Congolese mother, she grew up in Belgium, where, at a time when women couldn’t vote and colonial propaganda dominated, she made her voice heard with critical, anti-colonial perspectives. But does Nsayi want to elevate Marian to hero status, seeing her as a kindred spirit? During World War II, Marian wrote for two collaborating newspapers. She also found companionship and love with the magazine’s owner, who was convicted for collaboration after the war. “She doesn’t deserve a street name or statue in my opinion,” Nsayi read aloud. “But she does deserve a place in research, literature, education, museums, and theater. A literary work like Poèmes et Chansons absolutely belongs in the literary canon of both Congo and Belgium.” By the end of the evening, two revolutionary figures stood side by side—and in opposition to one another. De Kom and Marian brought together two historical issues during their lives and in the time that followed: colonial legacies and those of World War II. These topics are steeped in guilt and responsibility—and the question of who bears that burden. In today’s world, this question remains urgent and relevant. Looking at the current situation in Congo, for example, we see how Belgium's divide-and-conquer tactics are still perpetuated by the population in both Congo and Rwanda. To this day, no sanctions have been imposed by the West. “I understand guilt,” Nsayi said, “but that doesn’t mean you can close your eyes and stay silent.” This homage—or “collage storytelling,” as Akwasi aptly described the evening—showed how the lives of two very different individuals can intersect but also diverge. “Building sustainable things in a spirit of connection,” Nsayi hopes to leave behind in ten to twenty years. By connecting De Kom and Marian, a start was made. In the silence, people listened, and overlooked history was brought to light.
1 Opmerking
By Florence Mbuyi
“We shall show the world what the black man can do when working in liberty, and we shall make the Congo the pride of Africa.” There have been many attempts to vilify these words, if not to bury them altogether. Last Thursday they could be heard in the community space of the Black Archives. In collaboration with Africadelic, TBA organised an event to commemorate the Congolese struggle for independence. Honoring Lumumba Day and the 64th anniversary of this Pan African hero’s assassination, they devised a program to look back on his anti-colonial resistance, and reflect on its significance today. As a thought-provoking framing device to the ensuing panel discussion, Philosopher Grâce Ndjako, offered insights into her Phd research on Patrice Lumumba’s independence day speech. A recording of the famous address to the Congolese people was played to the room of listeners. Modest words, as Ndjako pointed out, and yet they caused a backlash amongst Western politicians and academics alike, in which accusations of anger were wielded to “problematise and punish Black speech”. One of the critics alleged that Lumumba’s speech lingered too much on the horrors of the past. But as Ndjako explained, anyone who fails to recognize its visionary optimism, hasn’t listened to his words in full. “We shall see to it that the lands of our native country truly benefit its children.” It’s in the second part of his speech that Lumumba directs his gaze into the future and shares his elaborate vision with the public. This Lumumba Day event, similarly asked what can be written after our verses of remembrance have dried on the paper. What can we hope for and what can we build? Like the second part of the speech, the event lived on the precipice of colonial trauma and on the ridge of informed hopefulness. Moderator Carla Kabamba, facilitated the panel talk between Ndjako, activist Donna Senders, and MP Mpanzu Bamenga, who shared how their lives and advocacy work have been impacted by Lumumba’s legacy. Mpanzu highlighted specifically how he associates Lumumba with the act of building new structures upon the ruins of injustice. In his own life this led him to a career in human rights activism and anti-racist policy-making. A discussion of Andrée Blouin, a close political advisor to Lumumba and his government, led Senders to call attention to the situation of Congolese women today, who suffer massive rates of sexual violence at the hands of armed forces. Blouin has been a champion for the social progress of Congolese women during her time in politics. And haven’t we inherited her resistance fight too? Nuanced and bittersweet, each spoken contribution held a combination of anguish and appreciation, weighing the labour of overcoming against the gift of empowerment. Some expressed mournful realism about the fact that Congolese people still have to fight the same battle that has been killing their people for generations. As Kabamba said, growing up Congolese in the Netherlands, you acquire the understanding that there is no other way but to suppress the pain you feel for your country. And yet there is always reason to hope, if the actors of the present stay alert to the waves of history, if our defiance is loud and our solidarity far-reaching. At the very least it can be said that the fog of ignorance around the Congolese struggle is lifting. Long after Lumumba presented the second part of his independence speech. It’s the second life to an old hope. Aan De Leden van de Tweede Kamer der Staten-Generaal De Leden van de Gemeenteraad van Amsterdam Het Bestuur van Nationaal instituut Nederlands slavernijverleden en erfenis (NiNsee) Amsterdam, 16 juni 2024 Betreft: De voorgenomen aanwezigheid van de huidige Kamervoorzitter bij de herdenking van het slavernijverleden op 1 juli 2024 te Amsterdam. Geachte leden van de Tweede Kamer, Geachte Leden van de Gemeenteraad van Amsterdam, Geachte Bestuursleden van het NiNsee, Geschokt en verontwaardigd hebben wij kennisgenomen van het voornemen om de huidige voorzitter van de Tweede Kamer een krans te laten leggen op 1 juli 2024. De functie en de persoon kunnen hier niet los van elkaar worden gezien. Martin Bosma is bekend om zijn racistische ideologie en zijn beledigende uitlatingen jegens Afro-Caribische Nederlanders. Wij veroordelen deze schending van 1 juli 2024: de afsluiting van het herdenkingsjaar van de afschaffing van de slavernij. Met klem vragen wij uw Kamer om zich hier te laten vertegenwoordigen door uw vicevoorzitter. 1 juli is voor Afro-Caribische en Inheems-Caribische Nederlanders een betekenisvolle, bijkans heilige, dag. Wij staan stil bij de geschiedenis van wie wij zijn. Van het onrecht dat onze voorouders is aangedaan, tot het onrecht dat in deze samenleving van vandaag nog steeds bestaat in de vorm van discriminatie en uitsluiting. Het is belangrijk dat hoogwaardigheidsbekleders eer bewijzen aan dit plechtige moment. Als erkenning van het aandeel dat de Nederlandse Staat in dit onrecht heeft gehad en de welstand die het dit land heeft opgeleverd. Als impuls om te werken aan een samenleving die vrij zal zijn van discriminatie. De verschillende voorzitters van de Tweede Kamer hebben altijd het respect voor de betekenis van deze dag in woord en in persoon uitgedragen. Dit heeft bijgedragen aan erkenning, en aan verbinding in een gedeeld verleden en een gedeelde toekomst. Het heeft bijgedragen aan het land dat wij met elkaar willen zijn. In onze samenleving winnen daarentegen onverdraagzame geluiden steeds meer terrein. De op witte superioriteit gebaseerde en tot verdeeldheid aanzettende uitspraken hebben geleid tot een aanzienlijke winst voor radicaal-rechts. Deze wending in het politieke klimaat is zorgelijk. Terwijl – juist in dit herdenkingsjaar – er meer inzicht begint te ontstaan in de systemische doorwerking van de slavernij in discriminatie en uitsluiting, wordt xenofobie genormaliseerd in het landsbestuur en in het dagelijkse discours. Martin Bosma draagt al twintig jaar een expliciete racistische ideologie uit met witte suprematie als uitgangspunt. Hij laat zich denigrerend en racistisch uit over Afro-Caribische Nederlanders. Hij ontkent de doorwerking van het slavernijverleden in de hedendaagse maatschappij, in de vorm van discriminatie en uitsluiting. Bosma verspreidde onder andere racistische omvolkingstheorieën, sprak in het kader van het herdenkingsjaar over ‘slavernijgedram’, ‘anti-blank racisme’, en over ‘propaganda en indoctrinatie’ ten aanzien van het slavernijverleden. Hij pleitte tegen de rehabilitatie van de verzetsheld Tula en noemde Tula een ‘racistische moordenaar’. Ook pleit Bosma’s PVV ervoor om de excuses voor het slavernijverleden in te trekken die namens de Nederlandse Staat op 19 december 2022 door premier Rutte zijn uitgesproken. Ten slotte is onlangs duidelijk geworden dat Bosma nauw betrokken is bij een nieuwe apartheidsbeweging in Zuid-Afrika. Dat is in strijd met de trots van dit land op zijn steun aan de vrijheidsstrijder Nelson Mandela. Het is niet mogelijk om de functie te scheiden van de persoon Martin Bosma, met zijn racistische denkbeelden. Met de vraag aan onze gemeenschap om de aanwezigheid van deze Kamervoorzitter te dulden, wordt een grens overschreden. De aanwezigheid van Martin Bosma op 1 juli is een klap in het gezicht van allen voor wie deze dag een intense betekenis heeft. Een kranslegging door deze Kamervoorzitter onteert de intrinsieke betekenis van dit moment voor veel Nederlanders. Het ontneemt iedere waarachtigheid aan het eerbewijs dat die daad symboliseert. Met een kranslegging door Martin Bosma worden dit eerbewijs, en de betekenis van 1 juli, geweld aangedaan. Ons wordt gevraagd om deze zaak niet politiek te maken. Wij nemen met kracht afstand van deze benadering. Deze zaak is politiek. Slavernij was een politiek systeem van wetten en beleid. De gevolgen hiervan zijn vandaag nog voelbaar. De kranslegging door Kamervoorzitter Bosma met zijn reputatie van racisme, op de dag dat het leed wordt herdacht dat dit politieke systeem heeft teweeggebracht, betekent een verdere normalisering van racistische opvattingen en uitingen in de maatschappij. Deze daad wordt hiermee een politiek statement dat het in onze Grondwet verankerde mensenrecht van non- discriminatie ridiculiseert. Deze zaak is daarbij een kwestie van respect. Respect voor de Afro-Caribische en Inheems- Caribische gemeenschap in Nederland, in het Koninkrijk en in Suriname, en voor de 1 juli- herdenking van 250 jaar trans-Atlantische slavernij. Respect voor de democratische waarden van onze rechtsstaat. Respect voor artikel 1 van de Grondwet, en voor de gelijkheid en veiligheid van alle burgers van dit land. Wij roepen met klem de Tweede Kamer der Staten-Generaal, de Gemeenteraad van Amsterdam en het NiNsee op om te voorkomen dat de herdenking op 1 juli 2024 wordt onteerd. Sta niet toe dat het proces van heling van de geschiedenis, dat met dit herdenkingsjaar wordt gesymboliseerd, wordt geschonden. Stuur een vervanger. Stuur iemand die het meent. Coalitie voor een Waardige 1 juli Herdenking Ondertekend door: Akwasi Ansah, Andrew Makkinga, Antoine de Kom, Babs Gons, Carla Kabamba, C. J. Gressmann, Chanelva Lodik, Chantelle Rodgers, Cynthia Mc Leod, Dionne Abdoelhafiezkhan, Denise Jannah, Dolores Leeuwin, Dylan Lennox Bakker, Ernestine Comvalius, Esther Duysker, Freek Ossel, Glenn Codfried, Glenn Helberg, Gloria Wekker, Guilly Koster, Guno Jones, Hannah Belliot, Hesdy Lonswijk, Howard Komproe, Ida Does, Ira Kip, Ivette Forster, Iwan Leeuwin, Janice Deul, Jerry Afriyie, Jessica Dikmoet, Jetty Mathurin, Jolanda Spoel, Kunta Rincho, Lilian Gonçalves - Ho Kang You, Lucien Kembel, Manoushka Zeegelaar Breeveld, Marian Duff, Marisa Monsanto, Marjorie Boston, Marlon Reina, Mildred Roethof, Milouska Meulens, Mitchell Esajas, Natascha Slagtand, Neske Beks, Otmar Watson, Peggy Burke, Ralitsa Maduro, Raoul de Jong, Raymi Sambo, Richard Kofi, Roy ‘Kaikusi’ Groenberg, Rudy ter Beek, Samora Bergtop, Saundra Williams, Serana Angelista, Simone Zeefuik, Sylvana Simons, Vincent de Kom, Vincent Soekra, en vele anderen.... Gedragen door de volgende organisaties Afrovibes Foundation, Bijlmerparktheater, BlackPowerment, Comité 30 Juni - 1 Juli Amsterdam, Comité 30 juni/1 juli (Inheemsen Suriname), Comité 30 juni/1 juli Flevoland, Comité 30 juni/1 juli Arnhem, Comité Boni, EducatieStudio, Keti Koti Overijssel, Kick Out Zwarte Piet, Memphisfilm, Nederland Wordt Beter, Patta, RIGHTABOUTNOW INC, St. Afri diaspora Suriname Nederland, St. Anton de Kom, St. Eer en Herstel, St. Hia Brabant, St. Instituut win voor multiculturele ontwikkeling, St. Grani, St. KENK-I, St. Profor, St. Sabi, St. SmartZwart, St. Wi Sten, Theater voor Keti Koti, The Black Archives, Ubuntu Society, Untold, Vereniging Ons Suriname, Vereniging Opo Kondreman, We Are On The Move, Well Made Productions / Kondre Alliantie, We Promise, Zwart Manifest. Gesteund door vele individuen zoals: Aden Klappe, Afke van Halen, Aisha Schol, Amita Gajadien, Annette Nobuntu Mul, Annette Schol, Arnold Palil, Arsha Dhore, Aspha Bijnaar, Asselien van Dijk, Astrid Belgrave, Bryan Soekra, Cedric Martis, Chadia Bannouh, Channine Vriesde, Chantal Tjin, Chris Nieuwland, Christien Bottse, Claire Soekra, Claudia Goenodimedjo, Cliff Ormskerk, Davide Bottse, Dia Wilbrink, Dirk-Jan van Dijk, Duncan Wielzen, Edwin Lieveld, Ellen Tjon A Meeuw, Enver Liesdek, Eric Seedorf, Evita Keulen, Fay Mahogany, Fiona Veraa, Frits van Eyck, Gerhesdine Gambier, Giovanni Adriaan, Glenn Fokké, Gooitske Zijlstra, Gregory George Nieuwenburg, Guillaume Schmidt, Hadewych Verkuyl, Heleen Rompelman, Henny Bouwman, Herman Geerlings, Iris Hasnoe, Janine van Dijk, Jarmil Soe-Agnie, John Zebeda, Jurgen Olivieira, Jursica Mills, Kenneth Edam, Liesbeth Ballast, Lilian Panka, Lilian Sumter, Lilly-More Gonsalves Jardin de Ponte, Linda Palil, Loes van der Veer, Luciën Marius Olf, Luuk van den Bosch, Maarten van Hinte, Machteld Bijl, Marieke Slootman, Marije Versteeg, Marita Florence Bouwer, Marjeĺle de Deugd, Marjorie Dawson, Marlon Sanches, Nancy Loor, Naomie Veerman-Bergwijn, Nawal, Ngangitie Schal, Nikita Krouwel, Ninan Esajas, Olivia Biswane, P.E.D. Borkulo-Sankofa, P.J.A. Visser, Patrick Yzer, Patty Rudge, Pim Deul, R.L. Soekra, Ray Blinker, Regina Stuart-Yzer, René Wissink, Romano Krenten, Rory Vincentius, Reginald Ronde, Roy Deekman, Sarita Bajnath, Schiavone Simson, Sergio Berrenstein, Sharon Axwijk, Sherman de Jesus, Sherylene Veira, Shivani Jagroep, Siegmien Staphorst, Soekra J.H, T.G.N.Tjoa, Terra Dakota Stein, V.R. Vijzelman en meer.. Mitchell Esajas krijgt koninklijke onderscheiding
Mitchell Esajas heeft woensdag een koninklijke onderscheiding gekregen. Hij is benoemd tot Ridder in de Orde van Oranje-Nassau. Mitchell werd verrast met het lintje en schreef later over zijn onderscheiding het volgende: "Ik heb gemengde gevoelens bij de lintjes en het Koningshuis maar zie dit ook als een stukje erkenning en waardering voor het harde werk en de strijd van niet alleen mij, maar alle mensen die zich hebben ingezet voor New Urban Collective, The Black Archives en Kick Out Zwarte Piet." Dit en de expositie Facing Blackness is tot 29 april 2023 te zien en op 12 mei 2023 organiseren we het Books & Bites festival eindfeest. Vandaag herdenken we Anton de Kom die op 22 februari 1898 in Suriname is geboren, hij zou vandaag 125 jaar zijn geworden. In 1934 publiceerde hij zijn boek Wij slaven van Suriname, een felle aanklacht tegen racisme, uitbuiting en koloniale overheersing. Deze maand is het ook precies 90 jaar geleden dat De Kom door de koloniale autoriteiten werd opgepakt omdat hij opkwam voor uitgebuite arbeiders. Honderden mensen gingen op 7 februari 1933 de straat op om de vrijheid van De Kom op te eisen. De politie opende het vuur en vermoorde enkele demonstranten. De Kom werd gedeporteerd naar Nederland. Veertig jaar later, in februari 1973, vonden er grote protesten en stakingen plaats in Paramaribo vanwege de economische crisis. Net als in 1933 werd er repressief opgetreden en op demonstranten geschoten. Vakbondsleider Jowini Abaisa werd tijdens het protest doodgeschoten.
Op vrijdag 17 februari 2023 gingen duizenden mensen de straat op in Suriname om te protesteren tegen het economische wanbeleid en nepotisme in de Surinaamse politiek. Helaas ontstonden er rellen en plunderingen. Zoals Martin Luther King Jr. zei: "a riot is the language of the unheard". Door de geschiedenis heen zijn vreedzame protesten vaker op rellen uitgelopen vanwege de grote onvrede onder burgers. Het plunderen van winkels, het vernielen van eigendom van ondernemers en burgers en aanvallen op het parlement keuren wij af. Al is Suriname honderden jaren lang geplunderd door Nederlandse kolonisten en zijn vele Surinamers zijn ontevreden over de ongelijkheid en het nepotisme dat ook na de onafhankelijkheid in stand is gehouden. The Black Archives, vereniging Ons Suriname en Zwart Manifest hebben er kennis van genomen dat een van de protestleider Stephano ‘Pakittow’ Biervliet en andere vreedzame activisten zijn gearresteerd en worden vervolgd. We zien dit als een zorgelijke ontwikkeling en een vorm van intimidatie van kritische stemmen. De vrijheid van meningsuiting en betoging is een fundamenteel mensenrecht dat te allen tijde beschermd dient te worden. Er is een lange geschiedenis van Surinaamse en Zwarte emancipatiebewegingen die zowel in Suriname als Nederland actief en er is een groot netwerk van mensen in nederland die zich zorgen maken over de ontwikkelingen in Suriname. In de geest van Anton de Kom spreken wij onze solidariteit uit met alle vreedzame demonstranten in Suriname en roepen we de Surinaamse autoriteiten op om de mensenrechten van alle burgers te respecteren. The Black Archives Vereniging Ons Suriname Zwart Manifest Het Nationaal instituut Nederlands slavernijverleden en erfenis (NiNsee) heeft op maandag 7 november 2022 het rapport met als titel ‘Waarom vrijheid niet kon wachten: Het parlementair debat rondom de afschaffing van de slavernij’ overhandigd aan Vera Bergkamp, voorzitter van de Tweede Kamer. De overhandiging heeft plaatsgevonden in het Nationaal Archief te Den Haag. Het rapport is de uitkomst van een onderzoeksproject over de periode vóór de afschaffing van de slavernij (1853-1863) in Nederland. Het onderzoek is uitgevoerd door dr. Kwame Nimako, dr. Mano Delea en drs. Mitchell Esajas, in opdracht van het NiNsee. Parlementair debat De overhandiging van het rapport werd voorafgegaan door een rondleiding verzorgd door dhr. Johan van Langen en mevrouw Afelonne Doek, directeur van het Nationaal Archief. Tijdens deze rondleiding werd een compilatie van wetsvoorstellen, onderzoeksrapporten, ingekomen verzoekschriften aan de Koning en de uiteindelijke Emancipatiewet gepresenteerd. De titel van het rapport weerspiegelt de stemming van de Nederlandse parlementsleden ten tijde van het parlementair debat. Sommige van de parlementsleden spraken niet alleen over de slavernij als een schandelijk systeem maar ook als zijnde een smet, vloek en kanker voor Nederland en de Nederlandse eer. Toch was dit een debat met een twist, zoals blijkt uit het rapport. Bepalend voor het debat waren dan ook vaak kwesties van compensatie voor de voormalige eigenaren van tot slaafgemaakten. Mensen werden beschouwd als goederen. Voor Mitchell Esajas is de overhandiging van het rapport een voortzetting van het (parlementair) debat toen der tijd. Dit wordt nog onderstrepen door de recente aankondiging voor het maken van excuses voor het slavernijverleden door de Nederlandse overheid. ![]() Linda Nooitmeer, voorzitter van het NiNsee, vindt het onderzoek nuttig voor het bewustzijn van de huidige Tweede Kamer. ‘Dit onderzoek toont ondermeer aan dat de Trans-Atlantische slavernij een systeem was dat voortkwam uit resultaatgerichte bedrijfsplanning en dat de voorganger van de huidige Tweede Kamer een cruciale rol bij de instelling én afschaffing van de slavernij heeft vervuld. Ik hoop dat de huidige Tweede Kamer goed kennis neemt van dit onderzoek en bij toekomstige besluitvorming inzake dit dossier de bevindingen uit dit rapport in gedachten houdt”. Volgens de voorzitter van de Tweede Kamer, mevrouw Vera Bergkamp, is het rapport een noodzakelijke uitnodiging om ‘’het beeld [van de geschiedenis] bij de stellen”. Ook bedankt zij het NiNsee voor haar constante inzet in deze lijn. De impact van het slavernijverleden is nog steeds groot, niet alleen in de voormalige koloniale gebieden, maar ook in Nederland. Dit rapport, en het werk van het NiNsee, draagt dus bij aan het verzamelen van kennis over ons verleden, opgedaan op basis van gelijkwaardigheid. Hierin ligt volgens mevrouw Bergkamp de grootse bijdrage aan de gedeelte toekomst van de hele Nederlandse samenleving. Het rapport zal onder aandacht worden gebracht van de vaste Kamercommissie Binnenlandse Zaken en onderdeel worden van het politiek proces. Op maandag 17 oktober 2022 kwamen de minister van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap Dijkgraaf en staatssecretaris van Cultuur en Media Uslu op bezoek bij The Black Archives. Het was onderdeel van een werkbezoek in het kader van het slavernij- en koloniaal verleden. Namens The Black Archives en Zwart Manifest overhandigde Mitchell Esajas een kopie van het Zwart Manifest aan de bewindslieden. Het manifest is gebruikt om nieuw anti-discriminatie en anti-racisme beleid bij het ministerie te ontwikkelen. Manuwi C. Tokai en Sherlien Sanches hebben namens de Raad voor het Repatriëren aan de Kalinya Terewuyu Natie een brief overhandigd de baby die terug is gevonden in het depot van het Tropenmuseum terug werd gevraagd. De Raad schreef: “Wij hebben vernomen dat de minister Robbert Dijkgraaf het verzoek tot repatriëren van onze voorouders en artefacten goed heeft ontvangen tijdens zijn werkbezoek aan The Black Archives. Wij verwachten binnen aanzienlijke termijn een officiële reactie te ontvangen van de minister zodat wij kunnen overgaan tot het repatriëren van de artefacten en het begraven van onze voorouders. De rust van onze voorouders speelt een belangrijke rol als Nederland in het reine wil komen met de genocide en etnocide op de Inheemse naties en landen.” Daarnaast heeft de vereniging Ons Suriname een korte presentatie gegeven over haar plannen voor het op te richten Suriname Museum. De bewindslieden deden ook de Black Heritage Tour en ze bezochten OSCAM, NinSee en het Tropenmuseum. Het ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap schreef: "Het slavernijverleden is een zeer pijnlijk , belangrijk en tot voor kort onderbelicht onderdeel van onze gedeelde geschiedenis. Vanaf volgend jaar, van 1 juli 2023 tot 1 juli 2024, wordt hier in het hele koninkrijk extra aandacht aan besteed tijdens het Herdenkingsjaar Slavernijverleden." De slavernij werd in 1863 op papier afgeschaft, in de praktijk moest slaaf gemaakten in Suriname nog tot 1873 onder 'Staatstoezicht' doorwerken. In 2023 is het 150 jaar geleden dat de slavernij in Suriname en de Caribische eilanden de facto werd afgeschaft. Onder druk van de anti-racisme beweging en Zwarte gemeenschappen heeft het kabinet besloten om 2023 tot een officieel herdenkingsjaar uit te roepen. In dit jaar wordt er extra aandacht gegeven aan dit pijnlijke deel van de geschiedenis en de erfenis ervan. Daarnaast stelt het kabinet extra gelden beschikbaar om activiteiten in het kader van het Herdenkingsjaar te organiseren: "Het kabinet stelt hiernaast 2 miljoen euro beschikbaar voor de organisatie van activiteiten tijdens het Herdenkingsjaar door bijvoorbeeld maatschappelijke organisaties en culturele instellingen." Lees meer informatie via de website van het ministerie. Het volgende event van The Black Archives over ondernemerschap, Black Owned Businesses en persoonlijke ontwikkeling - de Black Business Meeting - vindt plaats op vrijdag 21 oktober 2022. Koop een ticket via de website. Wil je net als de minister en staatssecretaris ook de expositie Facing Blackness bezoeken? Reserveer dan hier een ticket. Op 8 oktober 2022 heeft de Raad voor het Repatriëren aan de Kalinya Terewuyu Natie de menselijke resten, hierna voorouders genoemd, teruggevraagd van de Nederlandse Staat. Op 4 oktober 2022, hebben mensen van de Kalinya Terewuyu gemeenschap van Suriname hun baby terug gevonden. De baby is al bijna 100 jaar opgeslagen op sterk water in het depot van het Tropenmuseum Amsterdam. Sommige mensen in de gemeenschap noemen de baby Wayam’membo, wat ‘baby schildpadje’ betekent. Deze naam refereert naar de leeftijd van de baby. Manuwi C Tokai was uitgenodigd door het Tropenmuseum, het voormalig Koloniaal Instituut voor de Tropen, om een gedicht te schrijven over haar voorouders. Zij wist dat er een grote kans was dat Wayam’membo zich in het Tropenmuseum bevond en voelde zich gedwongen direct te vragen naar de voorouder die nog aanwezig is in het museum. Manuwi C Tokai heeft opgetreden samen met mensen uit de gemeenschap, waaronder, Don D, Ryan, Siemjoeroe en Irumime Adankuna. Tijdens het optreden onderschrijven tientallen Kalinya Terewuyu mensen van Suriname en Nederland de claim op hun voorouders, delen van hun voorouders en objecten/artifacten. Het optreden is de opening van een groter gesprek over het repatriëren van Wayam’membo en mogelijk andere voorouders, delen van voorouder en objecten/artifacten toegeëigend door de Nederlandse Staat. De Raad voor het Repatriëren aan de Kalinya Terewuyu Natie zegt het volgende: “Onze gemeenschap is onze baby nooit vergeten en dat de baby kort na de bevalling is weggenomen nadat zijn moeder van hem was bevallen. We hebben nog veel onbeantwoorde vragen die we stellen in een open brief aan de ministers. Toen de baby werd gevonden in het depot was hij omringt door nog tientallen andere kinderen op sterk water. Deze kinderen komen van verschillende andere naties. Wij staan solidair met de nazaten van deze voorouders. We zullen ons weerhouden van het geven van interviews. Voor vragen verwijzen wij naar de Minister van Cultuur, Onderwijs en Wetenschap en de Minister van Buitenlandse Zaken. We zullen onze tijd toewijden aan het later terugkeren van Wayam’membo naar huis, andere voorouders, delen van voorouders en objecten/artifacten. Onze voorouders verdienen het om thuis te komen en na een eervolle begrafenis hun rust te vinden.’’ De Kalinya Terewuyu Natie is een van de vele inheemse naties van Midden- en Zuid-Amerika. Hun bestaan staat erg onder druk vanwege de genocide, vervuiling en verwoesting van hun leefgebied door onder andere voormalige koloniserende staten zoals Nederland. De Directeur van het Inheems Kenniscentrum in Nederland Sherlien Sanches is sinds deze zomer bezig met het stimuleren van meer bewustzijn over de gemeenschappen die, pre-Columbus, al de verschillende continenten van de wereld bewoonden. Mevrouw Sanches is zelf Kalinya Terewuyu uit Suriname. Het Kenniscentrum verteld de verhalen van vele verschillende naties. 14/10: 'Hoe Dapper was Vrolik? Hoe Vrolik was Dapper? Op vrijdag 14 oktober 2022 is Manuwi C. Tokai een van de sprekers tijdens het event 'Hoe Dapper was Vrolik? Hoe Vrolik was Dapper? - gesprekken over omstreden en koloniaal erfgoed op straat in in de cultuursector'. Deze eis van de Raad voor het Repatriëren van de Kalinya Terewuyu Natie zal ook onderwerp van gesprek zijn. The Council of Repatriation to the Surinamese Kalinya Terewuyu Nation has reclaimed their ancestorOn the 8th of October 2022 The Council of Repatriation to the Kalinya Terewuyu Nation have reclaimed their human remains, henceforth to be known as ancestors, back from the Dutch government. On the 4th of October 2022, members from the Kalinya Terewuyu community from Suriname found their baby back, who had been stored in the depot of the Tropenmuseum - the former Colonial Museum - in Amsterdam for close to a 100 years. Some members of the community call the baby Wayam’membo, which means ‘baby turtle’. The name refers to the age of the baby. Manuwi C Tokai was invited by the Tropenmuseum, formally known as the Colonial Institute of the Tropics, to write a poem about ancestry. In researching that work she was compelled to ask about the ancestors present in the building. Manuwi C Tokai performed together with community members Don D, Ryan, Siemjoeroe, and Irumime Adankuna. During the performance dozens of Kalinya Terewuyu people from Surinama and the Netherlands co-signed the claim to their baby, ancestors, and artifacts. The performance is the start of the conversation to repatriate Wayam’membo and possible other ancestors, parts of ancestors, and artifacts in the self-claimed possession of the Dutch government. The Council of Repatriation to the Kalinya Terewuyu Nation says the following: “Our community has never forgotten about our baby and how he was taken away from his mother right after she gave birth to him. We still have a lot of questions that need to be answered. We address most of them in an open letter to the Ministries. When the baby was found in the depot it was surrounded by dozens of other children preserved in formalin. These children are from different nations across the globe. We stand in solidarity with the descendants of these ancestors. We will refrain from giving any interviews. For all your questions, we refer inquirers to the Minister of Culture, Education and Science, and to the Minister of Foreign Affairs of the Netherlands. We will dedicate our time to returning Wayam’membo and other ancestors, or parts of our ancestors, home, so they can receive their honorable burial and find their peace.’’ The Kalinya Terewuyu nation is one of the many indigenous nations that live in Middle- and South-America. Their existence has been put under pressure due to genocide and ecoside from (former) colonizing nations such as the Netherlands. The Director of the Indigenous Knowledge Center in the Netherlands Sherlien Sanches is currently working on raising more knowledge on the forgotten stories of indigenous peoples in the Netherlands. |
The Black Archives BlogArchieven
Maart 2025
|
Openingstijden/Opening TimesWoensdag/Wednesday 11.00 - 17.00 uur
Donderdag/Thursday 11.00 - 17.00 uur Vrijdag/Friday 11.00 - 17.00 uur Zaterdag/Saturday 11.00 - 17.00 uur Onze nieuwe locatie in Amsterdam Zuidoost is geopend. Neem contact op via de pagina contact voor rondleidingen buiten het programma. We moved to South East Amsterdam. Contact us via the page contact for tours outside our program. |
(Rolstoel)toegankelijkheid/Accessibility
Momenteel beschikt The Black Archives niet over een speciale ingang en lift voor personen met een fysieke beperking en voor rolstoelgebruikers.
At this moment, The Black Archives does not have a special entrance or lift for person of disability. |