Rewrite hxstory challenge: verzin een nieuwe tekst voor 'Moriaantje'

4/10/2020

Op donderdag 9 april 2020 zouden wij het event 'The Hidden History of the Moors' organiseren in het Rembrandthuis. We zouden het hebben over de verborgen geschiedenis van de Moren.
In 711 veroverde een leger van Islamitische soldaten uit Noord-Afrika het huidige Spanje en Portugal (de Iberische Peninsula). Het gebied groeide uit tot een bloeiende centrum van wetenschap, handel en cultuur dat 'Al-Andalus' werd genoemd. Het heersende volk uit Noord-Afrika kwam bekend te staan als 'de Moren'. Ze hadden verschillende etniciteiten en kleuren, zo werd er ook onderscheid gemaakt tussen donkere Moren 'blackamoors' en andere Moren. Ze stonden onder meer bekend om de bijzondere architectuur en bibliotheken die in Moorse steden werden gebouwd. Zo werd er kennis over geneeskunde, astronomie en andere wetenschappen gedeeld. In de populaire cultuur kwam de term Moor onder meer terug in 'Othello, de Moor' en in vele 17e-18e eeuwse Europese kunstwerken. Het schilderij 'Twee Moren' van Rembrandt is daar een bekend voorbeeld van.

Er was een lange strijd tussen de islamitische Moren en de christelijke Spaanse en Portugese adel. Nadat de Moren rond 1492 werden verslagen veranderde de beeldvorming. Met de Europese koloniale expansie over Afrika en andere delen van de wereld veranderde het beeld over 'de Moren' steeds meer in een inferieur en onderontwikkeld 'ras'. In de Nederlandse populaire cultuur kreeg de term 'Moor' of 'Moriaan' daarmee ook een andere betekenis. Zo werd het gebruikt om donkergekleurde mensen aan te duiden. Eerder dit jaar was er controverse rondom de term 'Moorkop'. Moriaan kregen echter ook een raciale lading. Zo werd de term Moriaan gekoppeld aan karikaturen van zwarte mensen. In het liedje Moriaantje en kinderboekjes waarin het staat getekend wordt de Moriaan vaak als een raciale karikatuur met zwarte huidskleur en dikke rode lippen afgebeeld. Velen zijn opgegroeid met het liedje 'Moriaantje Zo Zwart Als Roet'.

In de context van de toenemende bewustwording en de discussie over raciale karikaturen zoals Zwarte Piet is het goed om ook dit soort liedjes, woorden en kinderboekjes onder het vergrootglas te leggen. Zo vonden we in de archieven het boekje 'Moriaantje zwart als roet' (1916). In het boekje breekt zwarte piet zijn been waardoor hij Sinterklaas niet meer kan helpen. Als alternatief bedenkt Sinterklaas dat hij zijn 'neefje in Afrika' om hulp kan vragen. Hij stuurt een brief naar zijn neefje Moriaantje, die door de zon 'zo zwart als roet' is. Moriaantje leest de brief terwijl hij omringt is door twaalf 'n*kkertj*s' en accepteert de uitnodiging om de Sint te hulp te schieten.

Rewrite hxstory challenge: verzin een nieuwe tekst voor 'Moriaantje'
Omdat vele ouders gedwongen zijn om met hun kinderen thuis te blijven hebben we de ‘Moriaantje challenge’ bedacht. Bedenk op de melodie van ‘Moriaantje zo zwart als roet’ een alternatieve kindvriendelijke tekst. We geven 2 x €50 aan boekenbonnen of Bol.com bonnen, twee Tien Keer Meer Geschiedenis Posters en The Black Archives totebags aan de winnaars. Stuur je tekst uiterlijk donderdag 23 april 2020 naar theblackarchivesnl@gmail.com! We maken het weekend erna de winnaars bekend!

9 Comments

Kaipo

6/16/2020 05:29:30 pm

Een moriaan, zoo zwart als roet,
Ging eenmaal wand’len zonder hoed;
De zon, die scheen hem op zijn bol
Daarom nam hij een parasol.
Het verhaal vertelt verder dat het donkerkleurig Moors jongetje vervolgens door drie blanke jongetjes gepest wordt om zijn donkere huid. Grote Klaas spreekt ze hierover aan en vraagt ze niet te spotten met huidskleur. Nadat ze niet luisteren wordt hij kwaad en stopt ze alle drie in een grote inktpot waardoor ze nog zwarter dan het donkerkleurig jongetje zijn.

De moraal van het verhaal wordt in de Nederlandstalige vertaling aan het einde als volgt verwoord:

Dus, lieve kind'ren! spot toch niet
Als gij iets vreemds aan and'ren ziet.
Niks discriminatie

Emma Jansen

8/29/2020 05:45:42 pm

Ik vind dit heel merkwaardig...net als Kaipo zegt...weten mensen dan niet dat Moriaantje het allereerste versje tegen racisme was?
Uit Struwelpeter?
Wat is er in hemelsnaam met mensen aan de hand? Alleen omdat iemand er een diklippig jongetje bij tekent, hoeft nog niet de hele anti-racisme-betekenis weggevaagd te worden! Denk eens na, iedereen, voordat je begint met oordelen en "paniekeren" zoals de Belgen dat noemen.
Zodra we liedjes tégen racisme gaan censureren omdat het racisme te heftig is, en omdat het gelijktijdig het heftige racisme in de samenleving niet duidelijkmaakt en daarom maar veranderen moet, in de hoop dat daarmee het racisme in de wereld verbeterd, kunnen we beter allemaal een pak yoghurt gaan kopen, want dan hebben we in ieder geval een toetje in huis voor vanavond. Dat is nuttiger.

Bert Kreuk

8/16/2021 03:36:49 am

Moriaantje zo zwart als roet
Liep mee in Arthur’s heilige stoet
Over bergen en dalen vol vuur en zwavel
Liep hij terug naar de ronde tafel.

Zie zo: aangepast en nu een verwijzing naar de AFRIKAANSE Arthuriaanse ridder Moriaan. Of is dat ook al rrrrreacist!

(Het is trouwens erg zielig van jullie dat je een anti-racisme lied tot racisme verklaard. Mag ik jullie jankerds herinneren aan de laatste zin van het liedje? “Dus, lieve kind'ren! spot toch niet
Als gij iets vreemds aan and'ren ziet.”)

Lord Manor

8/25/2021 08:16:07 am

Sorry to send you notice but it's not Rassismus and is the opposite. Furthermore, It's not African, it's Arabian but can be called Afrikaan (multiracials). Hence the meaning of the word Black.
The song should not be changed in order to preserve culture.

Krampus

12/24/2021 07:37:06 pm

Moriaantje de Islamiet,
had een kindslaafje genaamd Piet,
Spaanse zon scheen op Piet's bolletje,
Maar Piet kreeg geen parasolletje.

Laat mooi zien dat de Moren Islamieten waren, kindslaven uit Noord Europa hadden, en Spanje bezette.
Dat zal ook wel zijn waarom de door Moren geïnspireerde zwarte piet (ook kleding is vergelijkvaae met Moren) kinderen in de zak mee naar Spanje nam, en überhaupr waarom de moor/zwarte piet als tegenhanger van de Sint werd gekozen (het is als goed vs kwaad motief bedoeld, in andere landen werd Sint Nicolaas vergezeld door een demonishe Krampus.)
Door invloeden van blackface is ZP echter steeds meer een racistish karikatuur geworden, en door het jolige karakter en veranderingen ivm veranderende pedagogische inzichten is er nu weinig over vaan de slavendrijvende Moor als kwaadaardige tegenhanger van de gowdheiligman; in de kledij is de Moor nog wat zichtbaar voor de kenner, maar zelfs dan wordt die slavendrijven nu als vrolijk leuk personage gepresenteerd, wat niet echt een goede manier is om een slavendrijver te presenteren. Schaf toch lekker de hele Piet af en laat de goedheiligman vergezellen door een Krampus die door de Sint in bedwamg moet worden gehouden; is misschien even wennen, en ik weet ook niet hoe pedagogisch verantwpord het is, maar lost wel dat hele ZP gedoe op, mij persoonlijk spreekt het sowieso meer aan.

Lord Von Manor

12/25/2021 12:27:52 pm

Ik hou echt van je geschriften, maar ik ben het er niet mee eens, maar niet in zijn geheel. Moor betekent niet islamitisch. In het Javaans ja, het betekende islamitisch en daar begint de corruptie in de taal. Moeder, Zwart, Moor en Nword zijn allemaal dezelfde woorden. Moeder Teresa is bijvoorbeeld Nieuw Engels voor Mor Teresa, wat betekent Black Teresa, of Tri Racial Teresa, of Indiase Teresa, Moriaanin Teresa. Het woord Black betekent letterlijk Tri-Racial Aboriginals of je kunt Orientalen Originies zeggen.

Lord Von Manor

12/25/2021 12:35:48 pm

Moriaanjte betekent letterlijk Zwart Indisch Kind. Dit kind is de Schwarze (zwart oder gekleurd oder Fabige). Tri Racial Aboriginal. Niet anders dan Karl Marx, Ferdinand LaSalle en Martin Luther

Dick

7/2/2022 03:17:05 am

wordt het niet eens tijd dat donkere mensen een iets dikkere huid krijgen? Ik ben zelf slechtziende en hoe vaak er al tegen mij is geroepen blinde schele of andere vaak niet eens correcte benamingen, maar door de jaren heen kweek je hier juist een beetje eelt op je ziel door wat niet onhandig is in deze maatschappij.

Zeker in het geval van een onschuldig kinderliedje vind ik echt dat mensen doorgeslagen zijn in hun correctheid.

Bert link

7/16/2022 03:43:12 pm

Zoals in eerdere reacties al gesteld door Kaipo, Emma Jansen, Bert Kreuk en Lord Manor: het lied over Moriaantje is absoluut niet racistisch.
Meer info: https://bertvanzantwijk.com/2016/08/31/moriaantje-zo-zwart-als-roet/

Visit us

Openingstijden/Opening Times

De expositie is van donderdag t/m zaterdag van 11:00 tot 17:00 uur te bezoeken. Neem contact op via contactformulier voor rondleidingen buiten het programma.

You can visit our exhibition from Thursday to Saturday from 11AM to 5 PM, see current visiting hours and tours on our page 'Tours & Exhibition'. Check the website for our event schedule or contact us via the contact form.

(Rolstoel)toegankelijkheid/Accessibility

Momenteel beschikt The Black Archives niet over een speciale ingang en lift voor personen met een fysieke beperking en voor rolstoelgebruikers. Er is een traplift bij grotere evenement bij ingang 19A.

At this moment, The Black Archives does not have a special entrance or lift for person of disability. There is a stairlift available during our events at Zeeburgerdijk 19A.